Birtane’nin önergesi şöyle:

Benzin, doğalgaz, elektrik başta olmak üzere tüketim ürünlerine getirilen yüksek zamların gerçek sebeplerinin ortaya çıkarılarak kamuoyu ile paylaşılması, rutin bir hal alan zamların engellenmesi ve gerçek ekonomik istikrarın sağlanması için alınacak önlemlerin belirlenmesi amacıyla Anayasa’nın 98. ve İçtüzüğün 104. ve 105. maddeleri gereğince bir meclis araştırması açılmasını arz ve teklif ederiz.

GEREKÇE

2012 yılının ilk sekiz aylık dönemindeki bütçe açığı 8 milyar 520 milyon lirayı bulmuştur. Bu açığın halka yansıması ise yıl boyunca artarak gelen yüksek oranlardaki zamlardır. Türkiye’de zamlar rutin ve olağan bir durumu teşkil ediyor. Hükümetin en büyük iddiası olan tek haneli enflasyon oranı, bir ürüne her yıl birden fazla tek haneli ancak toplamda %40’lara varan zam oranları olarak hayata geçiriliyor. Son aylarda yapılan zamlar daha önce yapılan zamları ikiye üçe katlıyor. Benzin, doğalgaz, elektrik ve daha birçok ürüne yapılan zam oranları yoksulu, işsizi, düşük ücretli memuru, köylüyü, orta ve dar gelire sahip kesimleri ciddi şekilde zorluyor. 2002 yılında asgari ücret açlık sınırının 2 katıydı. Bu gün ise 914,14 lira olan açlık sınırı, asgari ücreti aşmış durumdadır. Mali disiplin adı altında bir önlem olarak halka sunulan bu zamların, gerçek sebepleri ise ileri sürülenden farklı nedenlere dayanıyor. Halk, yıl içinde yapılan yüksek zamların geri alınacağını umut ederken bir anda ortaya çıkan enflasyon patlamasının nedenleri üzerinde durmak, bu anlamda yeni çözüm yolları aramak zorunlu hale gelmiştir.

Dünyanın en pahalı benzinini kullanan ülkeler sıralamasında üst sıralarda yer alan Türkiye, 2002 yılında litresi 1,5 lira olan benzin fiyatını 10 yılda son yapılan zamla 4,82 liraya çıkartarak, bu sıralamada birinci olmuştur. 2002 yılından bu yana her ürünün % 400 ile %1000’i aşan oranlarda zamlandığı görülüyor. 2002 yılında 15 lira olan mutfak tüpü 2012 yılı itibarı ile 75 lira olmuştur. Konutta kullanılan elektriğin kilovat saati 2002 yılından 11,480 kuruş iken son olarak yapılan % 9,8 oranındaki zamla 35.71 kuruşa çıkmıştır. Aynı şekilde her yıl yüksek oranlarda doğalgaza zam yapılmaktadır. Sadece Ekim ayı içerisinde yapılan zam oranı % 9.8’dir. Doğalgaza yapılan yüzde 9.8 zam oranıyla, bir yıla tekabül eden zaman içerisinde tüketiciye yansıyan toplam zam oranı % 48’i geçmiştir. Üretim alanında da temel girdi olarak kullanılan doğalgaz ve elektrik zamları tüm mal ve hizmetlerin fiyatlarına yansımaya başlamıştır. Söz konusu zamlar gıda ürünlerine de yansıyor. Buna karşın kamu işçilerinin ücretlerindeki artış % 4 ve emekli maaşlarındaki artış da % 1,95 düzeyindedir.

Türkiye’ye ekonomik güç kaybettiren, kaynaklarının heba olmasına sebep olan güvenlik harcamalarının bu zamlara katkınsın ne olduğu irdelenmeli ve bu kamuoyu ile açıkça paylaşılmalıdır. Olağan ve rutin bir hal almış zamların, Kürt sorununa bağlı çatışmalı süreçle olan ilişkisi açıktır. Demokratikleşme ve insan hakları alanında ciddi bir ilerleme kaydedemeyen Türkiye, güvenlik harcamalarına her geçen gün daha çok kaynak akta Bütçe açığının sebepleri arasında güvenlik harcamalarının önemli bir yer tuttuğu açıktır. Kaynaklara göre, çatışmaların yoğunlaştığı Temmuz-Ağustos aylarında bütçeden silah araç ve gereçlerine yapılan harcamalarda yüksek oranda bir artış olduğu göze çarpıyor. Bu aylarda, bütçeden silah ve mühimmata yapılan harcamalar, yılın ilk 6 ayında yapılan toplam harcamaları aşmıştır. Ocak-Haziran döneminde, güvenlik ve savunmaya yönelik mal, malzeme ve hizmet alımları tutarı, toplam 732.7 milyon lirayken, Temmuz ayında 473.5, Ağustos ayında ise 372.4 milyon lira olmuştur. Bu rakam toplamda ise 846 milyon liradır. Kısacası son iki ayda yapılan güvenlik harcamaları, yılın ilk altı ayında yapılan toplam harcamalardan 113 milyon lira fazladır.

Resmi kaynaklara göre, Ocak-Haziran döneminde toplam 431 milyon lira olan örtülü ödenek harcaması, Temmuz-Ağustos aylarında 156.5 milyon lirayı bulmuştur. Temmuz’daki harcama 127.7 milyon lira olmuştur. Güvenlik ve silah harcamalarına aktarılan bütçe ile altüst olan ekonominin yeniden toparlanması, demokratikleşme ve insan hakları alanında tutarlı ve kalıcı adımların atılmasına bağlıdır. Bu nedenle yapılan zamların gerçek sebeplerinin kamuoyu ile paylaşılması ve mecliste bir çözüm arayışı içine girilmesi için meclis araştırması açılmasını Genel Kurul’un taktirine sunuyoruz.