SÖZ SIRASI YİNE AŞIKLARDA

Kars’ın vazgeçilmez ramazan programı 3 yıl aradan sonra Murat Çobanoğlu Aşıklar Kıraathanesi’nde yeniden başladı. 44 yıldır faal olarak hizmet veren ve geçtiğimiz günlerde satışa çıkmasıyla gündeme gelen Çobanoğlu Aşıklar Kıraathanesi’ne Karslı halk ozanları ve vatandaşlar, Ramazan ayında sahip çıktı. Kars’ın vazgeçilmez kültürü ve bu kültürün otağı haline gelmiş olan Çobanoğlu Aşıklar Kıraathanesi’ni unutmadıklarını gösteren aşıklar bu geleneği devam ettirmek için yeni bir kıvılcımı ateşledi. Aşıkları bu mücadelelerinde yalnız bırakmayan vatandaşlar ise, bu kültürün ve mekanın Kars için büyük anlam ifade ettiğini kaydederek, eski ramazanları özlediklerini belirttiler.

İFTARDAN SAHURA SAZ VE SÖZ ZİYAFETİ

Gelişen teknoloji, telefon bağımlılığı ve bölgedeki göç nedeniyle her ne kadar da zayıflasa da aşıklar kültürü, Kars’ta yeniden hayat bulmaya başladı. Vatandaşlar 3 yıldır özlemini çektiği sazlı sözle ramazan programına katılmanın heyecanını yaşadı. Atışmalar, değişler, hikayeler ve şiirlerle renklenen ramazan gecelerikha sahur vaktine kadar sürdü. İftarın hemen ardından başlayıp gece geç saatlere kadar süren programda çaylar demlendi, ikramlarda bulunuldu. Kahvehaneye gelenler ise sabırsızca aşıkların sahne almasını bekledi. Aşıklar sazlarını akortladıktan sonra başladılar gönülleri okşamaya. Dinleyiciler ise bir yandan çaylarını yudumladı diğer yandan da hem efkar dağıtıp hem de ozanların sazlarına bütçelerine uygun miktarda para taktı.

AŞIKLAR, KARSLILARI ESKİLERE GÖTÜRDÜ

Bu geleneğin yıllar sonra yeniden başladığı Ramazan gününde Aşık Sabri Yokuş, Aşık Ensar Şahbazoğlu, Aşık Ayhan Şimşekoğlu ve Karslı Şair Eyüp Sarıbatır deyiş ve atışmalarıyla açılış gecesinde izlemeye gelenlere keyifli anlar yaşatırken, şair Kazım Koyuncu ise şiirleriyle gönülleri okşadı. Gelenek ve usul gereği bir ayak verildi ve aşıklar irticalen bu ayak üzerine atışma yaptı. Yine bu programların vazgeçilmezi olan atışma, dudak değmez ve diğer değişlerde geceye renk kattı.

ÇOBANOĞLU GAZİNOSU ESKİ GÜNLERİNE DÖNÜYOR

Geçmiş dönemlerde özellikle Ramazan akşamları başta olmak üzere her hafta sonu akşam saatlerinde sevenlerinin karşısına çıkarak sazlarının teline vuran aşıklar, bu kez unutulmaya ve yok olmaya terk edilmiş bu mekanı yeniden canlandırmak için 3 yıl sonra harekete geçtiler. Kars’ın en gözde mekanlarından biri olan Aşıklarkha Kıraathanesi, aynı zamanda bu kültüre gönül verenlerin vazgeçilmez mekanlarından birisi. Kars’ın yetiştirdiği büyük aşıklardan merhum Murat Çobanoğlu’nun ölümünden sonra her geçen gün kan kaybeden Çobanoğlu Aşıklar Kıraathanesi’nden bu gün iftar sonrasında yükselen saz ve deyiş sesleri, Kars halkını sevindirdi.

EN SON 3 YIL ÖNCE RAMAZAN GECELERİNDE BİR ARAYA GELMİŞTİK

Aşık Sabri Yokuş, çocuk yaşlarda bile kışın eksi 40 derecede aşıkları camdan izlediğini söyledi. Çobanoğlu Aşıklar Kıraathanesi’nin yetiştirdiği halk ozanlarından Aşık Sabri Yokuş, yıllar sonra yeniden böyle bir atmosferde bir araya gelmenin mutluluğunu yaşadıklarını ve her köşesinde güzel günlerin bulunduğu anıları canlandırmanın heyecan verici olduğunu belirtti. Yokuş, “Murat Çobanoğlu’nu rahmetle ve özlemle anıyorum. Burası 30 yıl önce çokkha daha farklıydı, dolup taşardı. Ben çocuk yaşlarımda, o uzun ve soğuk kış gecelerinde aşıkları camdan izleyebilmek için buraya geliyordum. 18 yaşını doldurduktan sonra ben de bu mekanda yer bulmaya başladım çünkü o dönemlerde oturacak yer bile yoktu. Rahmetli Murat Çobanoğlu hikayeler anlatırdı, aşıklar ondan örnekler alırdı ve bu gelenek tüm güzellikleriyle devam ederdi. Burası bir üniversiteydi, böyle bir okul yoktu. Dünyada her şey yetişir; Hakim, savcı, doktor olabilmek için okullar var ama aşık olabilmek için bir okul yoktu. İşte o okul da burasıydı ve birçok öğreci yetiştirdi ama ne yazık ki buranın kıymetini bilemedik. Gönül arzu ederdi ki burası desteklensin ve hiç değer kaybetmesin. Bugün Azerbaycan’da aşıklar bile koruma altında. Burası geçtiğimiz günlerde yeniden satışa çıkarıldı temennimiz odur ki buraya sahip çıkılsın ve anılar ve bu kültür daha fazla değer kaybetmesin. En son 3 yıl önce Ramazan gecelerinde bir araya gelmiştik ve bugün yeniden bir kıvılcımı ateşledik inşallah bu devam eder ve hak ettiği noktalara yeniden gelir.” şeklinde konuştu.

ESKİ RAMAZAN COŞKUSUNU HEP BİRLİKTE YAŞAMAYA DEVAM EDECEĞİZ

Aşık Ayhan Şimşekoğlu da üstatların izinden gitmeye çalıştıklarını söyledi. Çobanoğlu’nun izinde aşıklar geleneğinin devam edebilmesi ve bu geleneğin bir çatı altında adına yakışır hale getirilmesi için mücadele vermeye hazır olduklarını ve o eski günleri özlediklerini kaydeden Ayhan Şimşekoğlu şunları söyledi:

“Aşıkların okulu olarak bilinen kıraathane senelerdir halk ozanı yetiştirdi. Ozanlar ilk tecrübelerini burada aldılar, burada ustalarından saz çalmayı, değiş ve atışmaları öğrendiler. Mesleğin tüm inceliklerini, ustalıklarını burada kazanan aşıklar daha sonra düğün ve törenlerde saz çalıp para kazanmaya başladı. Kars’ta bu kıraathaneyekha gelmeyen tek bir aşık bile yoktu. Bu da, kıraathanenin önemini gözler önüne sermeye yetiyor. Çobanoğulu’nun ölümünden sonra defalarca el değiştiren ve bir türlü eski ihtişamına kavuşamayan bu mekanın yeniden sazlara ve sözlere kapı açması halk kadar bizleri de sevindirdi. Umuyoruz ki bu geleneğimizi elimizden geldiğince, gücümüzün yettiğince devam ettiririz ve eski Ramazan coşkusunu hep birlikte yaşamaya devam ederiz”

BU KIVILCIMI BAŞLATTIK UMARIZ DEVAM EDER

Aşık Ensar Şahbazoğlu ise bunun bir kıvılcım olduğunu ve bir kaç gün önce Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan yetkililerin gelip burada bu kıvılcımın başlaması gerektiğini iletmelerinden sonra bu programa yeniden başladıklarını anlattı. Ensar Şahbazoğlu, “Benim babam da eski aşıklardan Aşık Veysel Şahbazoğlu’dur. Ben 1970 yılından bu yana babamla birlikte sürekli bu mekana gelirdim. O zaman buranın ortamı çok farklıydı. O dönemlerde aşıklarıylakha, halkıyla mükemmel bir mekan olan Murat Çobanoğlu Aşıklar Kıraathanesi ne yazık ki şimdi eski günlerini arıyor. Ramazan gecelerinde 15’e yakın aşık burada iftardan sahur saatlerine kadar çalar söylerlerdi. Bundan bir süre önce Kültür Bakanlığı nezdinde çok değerli insanlar burayı ziyaret etmiş fakat, bu ortamın hoş olmadığını belirtmişler ve burada bir kıvılcımın başlatılması gerektiğini ifade etmişler. Bizler de bu kıvılcımın başlaması adına, bu kültürümüzün devamlılığı ve anıların yeniden canlandırılması için aldık sazımı elimize geldik otağımıza.” ifadelerini kullandı.

ŞAİRİN DİLİNDEN AŞIKLIK KÜLTÜRÜ

Şair Kazım Kazaklı ise toplumu bir araya getirip kaynaştıran aşıklık kültürünün sürdürülmesinin çok önemli olduğunu vurguladı. Aşıklık kültürünün Kars’ta Ramazan gecelerine yeniden renk katması adına ve bu kültürün yaşatılması için bir öncüye ihtiyaç olduğunu vurgulayan vatandaşların ortak talebine Şair Kazım Kazaklı şu dizelerle gönüllere tercüman oldu:

Her bülbülün bir gülü var, ortada zar olmasa

İki gönül bir olur mu, ortak karar olmasa

Mahlukun ağdan yığılsa, cümle millet ne ki var

Düşmanı mağlup edemez, başta Serdar olmasa

“ANILARIMIZI ÖZLEDİK”

Murat Çobanoğlu Aşıklar Kıraathanesi’nden 3 yıl sonra yeniden sesin yükselmesinden duydukları memnuniyeti dile getiren vatandaşlar ise şunları söyledi:

“Kars’ta geçmiş zamanda çok güzel anılar vardı. Bizler bu anıları birbirimize bu gün dahi anlatır ah çekeriz. Bu anıları yeniden canlandırmak için tekrar bir araya gelmeliyiz. Bu kıraathanenin geçmişi bu kültüre hizmet veren insanlarla doluydu. İnsanlar burada bir araya gelip bu kültürü paylaşırdı. Son zamanlarda kültürümüzdenkha ödün verdik ve kültürümüzü hak ettiği noktalara getiremedik. Bir insan özünü yitirirse orada toplumun benliği yok olmaya yüz tutmuştur. Toplumu bir araya getirebilecek bazı noktalar ve kültürler var. Burası bu kültürün başında geliyordu. İnsanlar ramazan gecelerinde buraya toplanır, birbirleriyle sohbet eder, dertlerini ve sevinçlerini paylaşırdı şimdi ise ne yazık ki herkes benlik davasına düşmüş.”

Aşıkların sazları eşliğinde verdikleri birlik mesajları, şairlerin geçmişi anlatan can alıcı sözleri ile tamamlanan ramazan gecesi çaylarla birlikte yudumlanan sohbetlerle sona erdi.

ÇOBANOĞLU’NDAN GERİYE GENÇLİK FOTOĞRAFLARI KALDI

Merhum Murat Çobanoğlu ve Şeref Taşlıova burada bir çok aşık yetiştirdi. Aradan geçen uzun yılların ardından Murat Çobanoğlu Kıraathanesi bölgedeki göç ve teknolojik ilerlemeler nedeniyle işlerinde azalmalar görülünce kapandı ve bu kültür yavaş yavaş yok olmaya başladı.

Bir zamanların aşıklar okulu, çırakların yetiştirildiği onlarca aşığın usta olup Türkiye geneline yayıldığı Çobanoğlu Gazinosu’nda, Çobanoğlu’ndan geriye ise duvarsa asılı gençlik fotoğrafları ve o dönem çizilen Kars Kalesi resmi kaldı.