Emek, Demokrasi ve Özgürlük Bloku Kars milletvekili adayı Mülkiye Birtane, coşkulu ve dinamik bir seçim kampanyası yürüttü. 27 bin oy alarak meclise girmeyi başardı. Kutluyorum. Umarım milletvekili Birtane kampanya sırasında dinleme olanağı bulduğu Karslıların sorunlarını da meclise taşımayı başarır.

MÜLKİYE BİRTANE KARS’IN İLK KADIN MİLLETVEKİLİ Mİ?

Mülkiye Birtane’nin seçim kampanyası oldukça renkli görüntülere sahne oldu. Propaganda süresince reklamlarını yayınlayan  http://www.karsmanset.com/ adlı internet sitesi  Birtane’nin haberlerini, “Seçilirse Kars’ın İlk Kadın Milletvekili Olacak” sloganıyla verdi. Milletvekili adayına atfedilen bu unvan ilk günden dikkatimi çekmişti. Kullanılan sıfatın, seçmen üzerinde daha etkili olacağı inancıyla ilgili medya organınca  “keşfedilip” servis edildiğini düşünüyordum.

Zira Kars, ilk kadın milletvekilini 65 yıl önce seçip meclise göndermişti. Mülkiye Birtane’nin kendisi olmasa bile, yakın çevresinde Kars’ın İlk Kadın Milletvekili olamayacağını bilenler vardı hiç kuşkusuz.  Ama medya, Birtane’nin hak etmediği bu sıfatı tüm kampanya boyunca ısrarla ve hiç tereddüt etmeden kullandı. Slogan bir süre sonra da ulusal medyaya taşındı. “Hürriyet Treni”nin Kars’a gelişinin ardından Hürriyet Gazetesinin kentle ilgili yaptığı tüm haberlerde bağımsız milletvekili adayından yine bu sıfatla söz edildi. Daha da ileri gidilerek Emel Armutçu, 14 Mayıs 2011 tarihli Hürriyet Gazetesi’nde, “Serhat Şehri Unutulduğu Köşede Hâlâ” başlıklı yazısında; “Bugüne kadar meclise tek bir kadın milletvekili sokmamış bir kent” olarak nitelendiriyordu Kars’ı.

Hiç kuşkusuz bu yazılanlar, Kars’ın siyasi tarihine, yakın geçmişine haksızlıktı. Ama, Birtane’nin milletvekili olduktan sonrada bu sıfatı kullanacağı anlaşılıyordu. 18 Haziran 2011 tarihli Radikal Gazetesi’nde Rifat Başaran’ın imzasıyla bir haber yayımlandı. Haberin başlığında yine Mülkiye Birtane için “Kars’ın ilk kadın milletvekili” vurgusu yapılıyor; “AKP ve CHP’den şikayetçi” olduğu belirtiliyordu.

KARS’IN İLK KADIN MİLMETVEKİLİ KİMDİR?

Oysa Kars, ilk kadın milletvekilini VIII. Dönemde yanı 1946 yılında seçerek parlamentoya göndermişti. Bu kadın, ünlü düşünür ve siyaset Adamı Ahmet Ağaoğlu’nu kızı Tezer Ağaoğlu’dur. 1903 Karabağ doğumlu Ağaoğlu Kafkasya kökenli; İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü mezunudur. 1931 yılında Dr. Nimet Taşkıran’la evlenip Taşkıran soyadını alarak Viyana’ya giden Tezer Ağaoğlu 1933 yılında yurda dönmüştür. Ankara Kız Lisesi Müdürü, İstanbul Kız Öğretmen Okulu Müdürü ve Üniversiteli Kadınlar Derneği Başkanı olarak görev yapmıştır. Yayımlanmış 12 kitabı olan Tezer Taşkıran, Kars’tan önce VII. Dönem (1943-1946) Kastamonu milletvekili olarak da Meclise girmiştir.  Taşkıran,  VIII. Dönemin ardından IX. Dönemde de (1950-1954) Kars’tan milletvekili seçilmeyi başardı. Ve de yakın tarihimizin en önemli figürlerinden Sırrı Atalay, Hüseyin Cahit Yalçın, Latif Aküzüm, Veyis Koçulu, Esat Oktay, Hüsamettin Tuğaç’ın da aralarında bulunduğu 10 önemli ismin içerisinde en çok oy olan milletvekili unvanını aldı. 83 bin 143 oyla milletvekili seçilen  Tezer Taşkıran Kars’ın ilk kadın milletvekili olmanın yanı sıra, Cumhuriyet tarihinde iz bırakmış üç öncü kız kardeşten de (diğer ikisi: Avukat Süreyya Ağaoğlu ve Dr. Gültekin Ağaoğlu’dur) birisiydi. Bu nedenle Taşkıran tüm Türkiye’de olduğu gibi bölgemizde de birazcık yakın tarihe ilgi duyan herkesin tanıyıp, bildiği bir isimdir. Tezer Taşkıran milletvekilliği süresince gazetecilerce yakından izlenmiştir. Pek çok kişi onun yaşamına öykünmüştür. O kadar ki 14 Mayıs 1950 seçimlerinden bir ay önce Nadir Nadi Cumhuriyet’te yayımlanan “Kadın Adaylar” başlıklı yazısında Tezer Taşkıran’ı “Yakından tanıdığını” belirterek, “gürültüsüz” olmasına karşın,  “yorulmak bilmez gayretleriyle Mecliste birçok erkekten daha faydalı iş gördüğünü” ileri sürecek kadar kendisinden emindir.

SANKİ HİÇ YAŞANMAMIŞ

Mülkiye Birtane’den önce Kars’tan seçilip Meclise giren kadın milletvekili salt Tezer Taşkıran değil.  Bir hukukçu olan Fatma Fikri Düşünsel de XIII. Dönem’de (1965-1969) Kars’tan seçilmiştir.  Düşünsel,  Tezer Taşkıran’ın ardından Kars’tan Meclise giren ikinci kadın milletvekilidir.

Ama bu milletvekillerinin, Birtane’den önce Kars’tan seçildiklerini ortaya koyan hiçbir haber medyada yer almamıştır. Toplumsal hafızamız medyanın gücüne yenik düşmüştür.

Sezai YAZICI

Araştırmacı - Yazar