1. HABERLER

  2. GÜNCEL

  3. Kars’ta şah kaldırma geleneği
Kars’ta şah kaldırma geleneği

Kars’ta şah kaldırma geleneği

Kars ve köylerindeki düğünlerde yüzyıllardır süre gelen şah kaldırma geleneği heyecanla devam ediyor.

A+A-

Sini kaldırmaya da benzeyen bu gelenek, özellikle Terekeme (Karapapak) köylerindeki düğünlerde yapılan “Şah Bezeme” geleneğidir. Kız ve oğlan evlerinde ayrı ayrı hazırlanan “Şah” 70 cm uzunluğunda ve ağaç görünümünde 7 veya 9 daldan oluşur. En son düğün kimin evinde yapılmışsa bir sonraki düğüne kadar da orada saklanır. Şah, düğünlerde meyve, şeker, çikolata, kuruyemişler belli bir usule göre süslenir. Oğlan şahı ve kız şahı olmak üzere iki şah bezenir. Oğlan şahının masraflarını damadın sağdıcı, kız şahının masraflarını ise kız sağdıcı karşılar. Şah bezeme işini, bölgede bu konuda uzman olan bir kişi yapar. Bunun karşılığında da kendisine münasip hediyeler veriilir. Eğer bekar ise “darısı onun başına olsun” diye temenni edilir.

Kız şahı sade olmasına rağmen erkek şahı oldukça ihtişamlı ve görkemli süslenir. Kız şahı, kına gecesinin ertesinde kız sağdıcının evinden, sağdıcın erkek kardeşi ve yakınları tarafından yöresel müzik ve oyunlar eşliğinde alınarak oğlan sağdıcının bulunduğu kız evine getirilir. Kız şahını teslim alan oğlan sağdıcı, kız sağdıcına “Hilat“ denen münasip bir hediye verir. Sonra da şah üzerindeki meyve ve şekerlerin bir bölümünü orada bulunanlara ikram ederken bir bölümünü de damat için ayırır.

Oğlan şahı ise daha şatafatlı bir törenle getirilir. Gelinin oğlan evine inmesinden sonra damat, sağdıç ve arkadaşları sağdıcın evine gider, orada eğlenirler. Düğün akşamı toy babası gelir ve bağırarak şah alayının kurulmasını ister. Bunun üzerine meşaleciler gündüzden hazırlanan meşaleleri yakarak yolun sağında ve solunda sıralanırlar. Yolun ortasında; önde davul-zurna, bunların arkasında şah ve şah bekçileri, damat ve sağdıç, korumalar olmak üzere şah alayı oluşturulur. Damat ve sağdıcın ağzı mendil ile kapatılır. Konvoyun arkasına orada hazır bulunan köy halkı geçer, damadın evine kadar oyun ve türküler eşliğinde gelinir.

Kars’ın Arpaçay ilçesinin Bardaklı Köyü’nde Sevda ile Güven Tazegül çiftinin düğünü de geleneksel yöntemlerle aynı köyde yapıldı. Komşu Karakale Köyü’nden gelinin evinde düğünden bir gün önce kına gecesi yapıldı. Ertesi gün de damadın evi önünde düğün alanı kuruldu. Damadın babası tarafından daha önce özenle beslenen dana kesilerek eti beklemeye alındı. Kars’ta gelenek haline gelen pirinç pilavlı et yemeği yapılarak misafirlere ikram edildi. Bu arada gelin ile damadın düğün fotoğraflarının çekilmesi için uzun araç konvoyu eşliğinde Arpaçay’a gidildi. Daha sonra gelin ve damat konvoy eşliğinde damadın evine getirildi. Bu arada bir gün öncesinden son yapılan düğün evinden alınan şah aynı usullerle bezenerek hazır hale getirildi. Damadın evinden toplanan davetliler şahın hazırlandığı eve gelerek şahı bahşiş verdikten sonra teslim aldılar. İlk önce damadın sağdıcı tarafından teslim alınan şah yöresel müzik eşliğinden oyunlar oynanarak elden ele dolaştırıldı. Daha sonra da müzik eşliğinde oyunlar oynanarak damat evine getirildi. Burada da elden ele dolaştırılmak suretiyle gelinin önüne konularak üzeri kırmızı tülbentler örtüldü. Bu arada şahtan ağızla koparılan meyveler ve çikolatalar saman zaman çocuklara verildi. Şahta önemli olan gelinin önüne konulana kadar baş hizasından aşağıya asla indirilmesi gerekiyor.

Düğün günün gecesi de oldukça renkli geçti. Düğün salonunda bir araya gelin ve damadın akrabaları ve dostları gönüllerince eğlendiler. Özellikle de yaşlıların halay ve tek oyunu davetliler tarafından ilgiyle izlendi.

Önceki ve Sonraki Haberler

HABERE YORUM KAT

UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.