Kars İl merkezinde 1579 tarihinde Lala Mustafa Paşa tarafından yaptırılan ve şehrin ilk tabyası Timur Paşa tabyadır.  Osmanlı İmparatorluğunun 1699 tarihinde imzaladığı Karlofça Antlaşmasında sonra devletin doğu sınırlarında yeni savunma sistemleri oluşturmak amacıyla 1734 tarihinden başlayarak şehri doğudan Ruslara karşı, güneyden İran’a karşı savunacak tahkimatlar (Tabyalar) oluşturulmaya başlanmış ve 19. Yüzyıl sonuna kadar bu çalışmalar devam etmiştir. 1734-1878 tarihleri arasında 154 yıl boyunca Kars şehrini düşman saldırılarından korumak amacıyla toplam 46 adet tabya yaptırılmış, bu tabyalar özellikle Rus saldırılarına karşı devletin doğu sınırlarının korunmasını sağlamıştır.

Başbakanlık Osmanlı Arşivleri Askeriyye 13221 no’lu belge, 1739 tarihinde Kars Kalesinin savunulması amacıyla şehirde 3 tabyanın yaptırılması için 15 bin kuruş tutarındaki tahsisatın Erzurum Beylerbeyliğine gönderilmesi, Kars Tabyalarının devlet eliyle yaptırıldığını gösterdiği gibi bu belge aynı zamanda şehirdeki tabyaların bu tarihten itibaren inşa edilmeye başlandığını da göstermektedir. 1734 yılında İran Şahı II. Tahmasp döneminde İran Orduları tarafından Kars’a yapılan saldırılar 18. Yüzyıl boyunca devam etmiş, daha sonra 1806-1828-1855 ve 1877 Rus saldırılarını karşılamak için Padişah III. Selim ve Sultan Abdülaziz dönemlerinde şehri savunmak için yoğun bir tabya yapımına girişilmiştir.

Yapılması ve savunma hatları Kars şehrinin coğrafi yapısına göre oluşturulan ve 1734-1878 tarihleri arasında yaptırılan 46 adet tabyadan 24 tanesi ya tamamen tahrip olmuş, ya da sadece savunma mevzileri günümüze kadar ulaşabilmiştir. Diğer 12 tabya ise halen askeri denetim altında bulunmaktadır. Geriye kalan 10 adet tabyadan 5 tanesi önemli ölçüde zarar görmüş, 5 tabya ise günümüze kadar sağlam bir şekilde ulaşmıştır. Karadağ Tabya, Arap Tabya, Kanlı Tabya, Kerim Paşa Tabya ve Süvari Tabya İsimleri ile bilinen bu tabyalar yapılacak onarım ve restorasyon çalışmalarından sonra turizme açılabilecek tabyalardır.

1-  Kars İli, Merkez Bülbül Mahallesi Pafta 42, Ada 476 Parsel 514’te kayıtlı bulunan ve mülkiyeti Hazineye ait Kanlı Tabya binası Milli Emlak Genel Müdürlüğünün 06.10.2009 gün ve 043813 sayılı yazıları ile Harp Tarihi Müzesi olarak kullanılmak üzere Kültür ve Turizm Bakanlığımıza tahsis edilmiştir.

Tabya binası 29.819,32 m2’lik bir alan üzerinde kurulmuş olup, 19. Yüzyıl başlarında Osmanlı Padişahı III. Selim döneminde inşa edilmiş, daha sonra 1855 Osmanlı-Rus savaşı sırasında savunma mevzileri ile güçlendirilmiş ilimizdeki tabyalardan birisidir.

Kanlı Tabyanın Kars Harp Tarihi Müzesi olarak düzenlenerek hizmete açılması amacıyla Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından tabyanın restorasyon projesi ihalesi 2010 yılı içerisinde yapılmış ve proje ihalesini alan firma tarafından hazırlanan röleve, restitüsyon ve restorasyon projeleri Erzurum Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kuruluna sunulmuştur. Ancak hazırlanan projelerde bazı eksikliklerin bulunması sebebiyle Erzurum Bölge Kurulunun 11.02.2011 tarih ve 2202 sayılı kararı ile hazırlanan projenin rölevesi onaylanmış restitüsyon ve restorasyon projelerindeki eksikliklerin giderilmesi istenilmiştir. Söz konusu projelerin eksik kısımları tamamlanarak Erzurum Bölge Kurulunda onaylandıktan sonra Kanlı Tabyanın restorasyonuna başlanacaktır.

Söz konusu Kanlı Tabya binasının 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamında tescilli taşınmaz kültür varlığı olması sebebiyle bu tür taşınmazlarda, proje hazırlanmadan ve hazırlanan projeler Bölge Kurulunda onaylanmadan fiziki müdahalede bulunulamamaktadır.

2- Kars İli, Merkez Atatürk Mahallesi, Karadağ Tepesi olarak bilinen taşınmaz üzerinde bulunan ve mülkiyeti Hazineye ait olan Ada 121, Parsel 127’de kayıtlı Karadağ Tabyasının içerisinde Arap Baba Türbesi bulunmaktadır. Söz konusu Türbenin bulunduğu Karadağ Tabyası 19.yy ortalarında yapılmış olup, Osmanlı dönemine ait bu Tabyanın içerisinde yer alan ve tek odadan oluşan Arap Baba Türbesinde 1855 tarihinde Ruslara karşı Kars’ın savunması için görev yapan bir Osmanlı subayına ait Şehit mezarı bulunmaktadır.

Arap Baba Türbesinin bulunduğu Karadağ Tabyası ve bu tepe üzerinde bulunan diğer iki büyük Tabya tescil edilerek koruma altına alınmış olup bu alan Bölge Kururlunun 29.05.2009 tarih ve 1300 sayılı kararı ile Tarihi Sit Alanı olarak ilan edilmiştir. Karadağ Tepesi üzerindeki Arap Baba Tabyası ile Gemli Tabya da ayrıca tescil edilerek koruma altına alınmıştır. Bu alanda yer alan ve Karadağ Tepesinin kuzey istikametindeki en uç noktada bulunan İn önü Tabyası da tarihi sit alanı içerisinde bulunmaktadır.

3- İlimiz merkez Bülbül Mahallesinde bulunan Süvari Tabya yine tescil edilerek koruma altına alınmış olup, Kars Belediyesi tarafından bu tabyanın temizlik ve çevre düzenleme çalışması tamamlanmıştır. Şehir merkezindeki ayakta kalmış tabyalardan 11 adedi ise günümüzde askeri amaçlı olarak kullanılmakta olup, bu tabyalar Milli Savunma Bakanlığına tahsislidir.

Kamuoyuna saygıyla duyurulur.