Araştırmacı Fotoğraf Sanatçısı ve Yazar Yıldırım Öztürkkan, Medzamor Nükleer Santrali’nin bölge için ciddi bir tehdit oluşturduğuna dikkat çekerek, Ukrayna’dan Erivan’a uçakla nükleer yakıt getirildiğini, olası bir kazada ise Anadolu topraklarında bin yıl yaşamın sona ereceğini ifade etti.

Ermenistan Erivan-Delican arasında kırmızı civa fabrikası olduğunu da ifade eden Öztürkkan, bu civa nükleer silahların ateşlenmesinde kullanılmaktadır, bu da ayrı bir tehdit konusudur, dedi.

Bölgenin ciddi anlamda tehdit altında olduğunu vurgulayan Öztürkkan, Greenpeace Çevre Örgütü’nü ve Karslıları duyarlı olmaya davet ederek, vakit çok geç olmadan, bu santralin kapatılması için elimizden geleni yapmalıyız, dedi.

Yıldırım Öztürkkan santral ile ilgili şu bilgileri verdi :

KARS VE NÜKLEER SANTRAL

Nükleer santrallerde yakıt olarak genellikle uranyum, toryum ve plütonyum gibi elementler kullanılır. Bu elementler reaktörlerde kontrollü bir şekilde parçalanmakta bu sırada çok kuvvetli bir ısı enerjisi çıkmaktadır. Bu ısı suyun buhara dönüştürülmesinde kullanılmakta daha sonra da elektrik enerjisi elde edilmektedir. 1 gr atom çekirdeği 25 mwh'lık enerji açığa çıkarmaktadır. 1 kg uranyumun parçalanması ile açığa çıkan enerji ısı değeri 7.000 kcal/kg olan 2800 ton taş kömürün enerjisine eş değerdedir.

Termik reaktörlerde atomun parçalanması sırasında ortaya çıkan hızlı nötronlar, modülatörler ile yavaşlatılmaktadır. Modülatör olarak kullanılan maddeler şunlardır:

1-Hafif su (normal su)

2-Ağır su (D2O Deuteryum)

3-Berliyum

4-Grafit

Bu santraller iki çeşittir: Basınçlı su ile çalışan reaktörler, kaynar su ile çalışan reaktörler.

Soğutma suyu ile çevreye yayılan radyoaktivite ve ısının canlılar için zararsız duruma getirilmesi çok önemlidir. Kondarsörden ısınarak çıkan soğutma suyunun döküldüğü nehir ve göl sularının sıcaklığını 2 veya 3 dereceden fazla yükseltmemesi gerekir. Türkiye sınırının Kars Halıkışlak'tan Aralık Dilucu'na kadar takriben 200km yan yana giden Aras nehrine karışmaktadır. Bazen boyları 1,5 metreyi bulan balıklar her nedense bu nehirden çıkmaktadır. Bu radyoaktif, balıkların hormon dengesini mi bozuluyor yoksa doğal büyüklükleri mi bilemiyoruz ; fakat toplu balık ölümleri ve bölgede sakat doğumların gün geçtikçe arttığı yetkili merciler tarafından kanıtlanmıştır.

HER AN PATLAMAYA HAZIR

Dünya'daki 432 nükleer santralin 32’si her an patlamaya hazır durumda. Bu 32 santralin 12 tanesi maalesef Rusya'ya ait Bulgaristan ve Doğu Almanya'da bulunan santrallerdir.

SANTRAL EKONOMİK ÖMRÜNÜ TAMAMLAMIŞ

Ermenistan'daki santral 1969 teknolojisi ile kuzeydoğu Anadolu fay hattı üzerinde kurulmuş ekonomik ömrü dolmuş, depremden zarar görmüş ve 4 ünitesinden ise ikisi çalışmaktadır. Bu iki santralin gücü ise 50 mwh gibi küçük bir güç ihtiva etmektedir. 1988 saat 10.30’da meydana gelen depremde Leninakan, Stepanovan, Kirova-kan, Siptak ve Oktamberyan şehir ve kasabalarında 55.000 Ermeni ölmüştür. Bu kadar tehlikeli bir fay hattı üzerindeki bu nükleer santralin dilerim bizim için Çernobil faciasına dönüşmez.

TEHLİKE SANILDIĞINDAN DAHA DA BÜYÜK

Reaktörde en büyük kaza iki şekilde olmakta ; birincisi deprem, ikincisi soğutma suyunun kesilmesidir. Bu iki tehlike de maalesef Medzamor santrali için geçerlidir. Bunun için fazla geç kalmadan bu santral için ne gerekiyorsa yapılmalıdır. Bu hem kendi, hem de Türkiye'nin güvenliğini tehlikeye sokmaktadır. Anı Harabeleri’nden kuş uçum 8-10 km mesafede olan bu santralin patlaması durumunda başta Anı ve Doğu Anadolu artık yaşanmaz bir bölge olacaktır. Ermenistan’da Erivan-Delican arasında kırmızı civa fabrikası var. Bu civa nükleer silahların tetiklenmesinde (ateşlemede) kullanılmaktadır. Bu civa da ayrı bir tehdit oluşturmakta. Diğer bir tehlike de Nükleer yakıt Ukranya’dan  uçakla Erivan'a oradan da 30 km kara yoluyla Oktemberyan'a  ulaşmaktadır. Uçağın düşmesi yada kaçırılması da ayrı bir tehdit oluşturmaktadır.

AVRUPA BİRLİĞİ SANTRALİN KAPANMASI İÇİN YARDIM GÖNDERDİ, ERMENİLER İÇ EKONOMİDE TÜKETTİ

Nedendir bilinmez Avrupa Birliği'nin 400 milyon dolar parayı bu santralin iyileştirilmesi veya kapatılması için göndermesine rağmen, bu parayı Ermeniler iç ekonomide tüketmiş artık Avrupa'ya yardım talep edemeyecek duruma düşmüştür. Her ne kadar bu santralin sıkıntısı Ermenileri tehdit etmekte ise de aynı derecede bizi de tehdit etmektedir. Bunun için biran evvel önlem alınmalı, Greenpeace gibi gönüllü çevre kuruluşlarını Medzamor’u kapatmaya çağırıyoruz. İş işten geçmeden konuyu ulusal ve uluslararası platformlarda gündeme getirmeliyiz.