Kars Valiliği, Kafkas Üniversitesi ve Kars İl Müftülüğü birlikteliğinde Ulu Camii’de gerçekleşen Cuma programında Kars Ulu Camii Derneği tarafından Mevlid-i Şerif okutulması ardından cami bahçesinde ‘Ulu Camii Tanıklığında’ adı altında resim sergisi sunuldu.

Sergi ve Mevlid-i Şerif programına; Kars Valisi Günay Özdemir, Diyanet İşleri Başkanlığı Eğitim Hizmetleri Genel Müdürü Prof. Dr. Ali Erbaş, Kars İl Müftüsü Mehmet Genç, Türkiye Yardım Severler Derneği Kars İl Temsilcisi Yasin Aşkın Yıldırım, Kafkas Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Yaşar Kop ve vatandaşlar katıldı.

Ulu Camii Dernek Başkanı, Türkiye Yardım Severler Derneği Kars İl Temsilcisi Yasin Aşkın Yıldırım öncülüğünde gerçekleşecek olan ‘Ulu Camii Tanıklığında’ resim sergisinde; 1915-1918 yılları arasında Kars ve çevresindeki Ermeni katliamları ve bu katliamların ardından bıraktığı izler katılımcılara aktarıldı.

Programa ilişkin açıklamada bulunan Kars Valisi Günay Özdemir, amacın kimseye kin ve dava gütmek olmadığını fakat gelecek nesillerin İslam’a ve insanlarımıza yönelik yapılan saldırıların aktarılması gerektiğine dikkat çekti. Öte yandan Kutlu Doğum Haftası etkinlikleri kapsamında Kars’ta bulunan Diyanet İşleri Başkanlığı Eğitim Hizmetleri Genel Müdürü Prof. Dr. Ali Erbaş da manevi olarak çok anlamlı olan Ulu Camii’de Cuma Namazı kılmanın ve böylesi bir etkinlikte yer almanın önemine değindi.

Ulu Camii Dernek Başkanı, Türkiye Yardım Severler Derneği Kars İl Temsilcisi Yasin Aşkın Yıldırım, “Gerçeği bildikleri halde konuşmayan tarihçilerin, tercihleri hep politiktir. Ermenilerin yapmış olduğu mezalimin, Türkler tarafından yapıldığı yalanının tarihçiler tarafından bilindiği, fakat açıklanmak istenmemesi manidardır. Müdahil devletler nezdinde tansiyonun düşmeyeceği, görülmektedir. Bizlere düşen gerçekleri, görmelerini, duymalarını, konuşmalarını hatırlatmak ve yılmadan anlatmak olmalıdır. Kars Ulu Cami ve bir çok ilimiz, köy ve ilçelerimizde şehit edilen ecdadımızı anmak, ruhlarına dualarımızla ortak açılarımızı paylaşmak için ‘Ulu Cami Tanıklığında’ birleştik.” dedi.

Kafkas Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Yaşar Kop da, Ulu Camii’nin önemine yönelik tarihi bilgileri aktardı. Kop, “Biz Ermeni mezalimini en çok tanıklığını yapan şehirdeyiz. Bu yöre için, hatta bu mekan için çok şey söylenebilir. Doğu Anadolu Bölgesi’nde 200 tane Milli Güvenlik Kurulu kararı ile tespit edilmiş, bilim adamlarınca yerleri bulunmuş toplu mezarlık var. Bu 200 tanesinde Kars’ın payına düşen maalesef 82 ile ilk sıradayız. 82 tane toplu mezarlık var. 82 tane toplu mezarlıktan şu ana kadar 3 tanesi açıldı. Bunlardan ilki Subatan köyündeydi. Oradan geçen dereden ismini alan bir köyümüz. 570 tane maalesef şehidimiz var. Akabinde 2003 tarihinde Derecik köyü var. Orada 600 tane olmuş olmasına rağmen 300 tanesine ulaşılabildi. Bu 300 tanesinden 11 tanesini, bu sayıları da o döneme tanıklık eden ve orada Ermeni askerlerinin; ‘biz bu kadar insanı nasıl canice yaktık, yok ettik. Cep açtık’ dedikleri için kafayı çekip sarhoş olduklarından faydalanarak kaçan 11 kişiden birisi olan Aşık Kahraman’dan ve diğer tanıklardan öğreniyoruz. Sonuncusu Küçük Çatma köyüdür. Orada ise 2010 tarihindeydi. 183 tane olduğu kesindi. Fakat 30 tanesinin kemiğine ulaşılabildi” dedi.

Kop daha sonra şunları söyledi:

“Ulu Cami’de böyle bir toplu mezarlık şeklinde düşüneceğimiz bir mekan değil. Fakat buranın özelliği 286 kişinin net rakamla canice yakıldığı ama tabiri caizse ben hep bir tarihçi olarak bu olayı duyunca aklıma Hitlerin yapmış olduğu geliyor. Çünkü Hitlerin ben gaz ocaklarını da gidip gördüm. Orada ilk önce boğarak, ‘o gün kafam iyi, kendimi çok fazla cani hissetmiyorum’ deyip, gaz ocaklarında boğduktan sonra fırınlattığı yerler var. ve Ulu Cami’de de bizim insanlarımızın ne kadar saf ve temiz olduğuna dair örnekler var. Çünkü 1918 tarihinde Ruslar 77-78 Osmanlı-Rus Harbinden sonra 40’ıncı yılında buradan antlaşmaya dayanarak çekildikten sonra Ermenilere bırakıyorlar ve Ermeniler ilk icraatı ‘Size zahmet ey Kars’ın eşrafı, ey Terekemsi, Yerlisi, Azerisi, Kürdü, size zahmet bir gelin. Nasıl yapalım barış yapalım. Bu şehri nasıl yönetelim diye konuşalım adına çağrılıyor. Ama ilginç bir şey var. Size zahmet gelirken değerli eşyalarınızı da yanınızda getirir misiniz. Bakar mısınız bu bizin ne kadar saf, temiz ve iyi niyetli ki hüsnü zan yapan suizan yapmayan bir millet olduğumuzun göstergesidir. Geldiklerinde de ilk önce samanları yakıyorlar ki dumandan boğulsunlar. Çünkü bunlar iyi niyetliydi. Yanlarında bütün mal varlıklarını da getirmişlerdi. ve çıkan olursa da Rus askerliğinden geçmiş olan insanlar ön kapıda pusuya yatmışlar, sanki içeriden çıkanlar altınlarıyla, paralarıyla Rus askerlerine saldıracakmış gibi onlarda teker teker kurtulmaya çalışanları silahla vurarak öldürmüşler ve daha sonra ne olur ne olmaz ‘belki bunlar ölmemişlerdir’ diyerekten gazyağı ile yakılmış”

Program Cuma namazı öncesinde Ulu Cami’de hayatını kaybeden şehitler için Mevlid-i Şerif okutulması ve Ermeni soykırımını anlatan fotoğraf sergisinin gezilmesiyle son buldu.