ERCÜMENT DAŞDELEN 

Et ve et ürünlerine yapılan zamlar vatandaşın cebini yakarken kırmızı et kıyma ve kuşbaşının kilosu 230 ila 260 TL’ye yükseldi.

Dar gelirliler alışverişlerinde zorunlu kısıtlamaya giderken, özellikle ramazan ayında pazarların daha tenha olduğu da görüldü.

Kars’ta, kasaplar geçtiğimiz aylara göre artan fiyatlar yüzünden satışların düştüğünü ve kiloyla et alan vatandaş sayısının giderek azaldığını ifade ediyorlar.

Kars’ta, vatandaşlar ise yüksek etiket fiyatlarından şikayet ederken, asgari ücretli bir ailenin et alımının neredeyse olanaksız olduğunu belirtiyorlar.

Kasap işletmecileri, yılbaşı öncesi karkas et fiyatlarının 97-98 lira bandındaki kesim fiyatlarının 170-180 liraya çıktığını belirtirken, kırmızı ette fiyatın nerede duracağını kestiremediklerini ifade ediyorlar.

Et fiyatlarının son iki aydır hızla yükseldiğini kaydeden kasaplar, “Et fiyatları şuan devlet müdahale etmediği müddetçe duracağa benzemiyor. Bu durum bize de, vatandaşa da olumsuz yansıyor. Lokantalar başta olmak üzere işletmeciler de mağdur ve fiyatları sürekli revize etmek durumunda kalıyorlar. Şuanda üreticiler hayvanını satmak istemiyor, çünkü yerine koyma kaygısı var üreticilerimizde. Süt fiyatlarının düşük olmasından dolayı inekler çok fazla kesildi. Yılbaşı öncesi karkas et fiyatları 97-98 TL bandındaydı, şuan 170-180 TL bandına gelmiş durumda ve yarın kaç liradan hayvan keseceğimizi bilmiyoruz. Bu nedenle bizim satışlarımız da düşüyor, kar marjlarımız da düşüyor. Et fiyatları bugüne kadar baskılandı. Özellikle son beş yıl içerisinde. Yani et fiyatlarının bu sayede yükselmesi engellendi ama üretim boyutu düşünülemedi. Et fiyatı baskılanırken yem fiyatları hiç baskılanmadı. Et fiyatına yüzde 100 zam geldi ama yem fiyatlarına yüzde 300-400 zam geldi ve bu kısmı ile hiç kimse ilgilenmedi. Üretici bu nedenle çok mağdur. Çiftliklerdeki kapasitelerimizi yarıya düşürdük. Çünkü yem fiyatlarının hakkından gelemedik. Bunun sütün çok ucuz olması ve üreticinin süt ineklerini kestirmesinden kaynaklandığını düşünüyoruz. Süt fiyatları şuan hak ettiği yere geldi, inek kesimleri durdu. Ramazan’da et fiyatlarının arttığını herkes bilir. Ramazanda fiyatların artması üreticilerimizde ‘fiyatlar daha da artar’ düşüncesini tetikliyor ve hayvanlarını kestirmek istemiyor. Devlette deprem felaketine yoğunlaşınca bu olaylara biraz duyarsız kaldı. Elinde hayvanını tutan üreticiler hepsi bir anda kestirmek isterse ve devlette bir müdahalede bulunursa et fiyatlarında sert bir düşüş yaşanabilir. Çünkü biz bunu 2011 yılında yaşadık ve o dönem çok sert düşüşler yaşandı ve çok kişi de mağdur oldu” ifadelerini kullandılar.

-“YARINIMIZI KESTİREMEZ OLDUK”-

Et fiyatlarının durdurulabilmesi için öncelikle yem ve diğer maliyetlerin sabitlenmesi gerektiğini savunan kasaplar, “Son iki aylık bir dönem içerisinde kilogram bazında ette yaklaşık 100 TL civarı bir artış oldu. Bu maliyetlerin artışından, hayvancılığın geriye gitmesinden ve hayvancılığa verilen desteğin eksik olmasından kaynaklanıyor. Bu şartlar oluşmayınca fiyatlara yansıyor. Her geçen gün hayvan sayımız azalıyor. Üretici hayvan bakmak için zor günler yaşıyor. Bunun nedenlerin başında yem fiyatlarının artması geliyor. Bu nedenlerden dolayı et fiyatlarında yüzde 100’ü aşan artış yaşandı. Fakat önümüzdeki günler neyi gösterir bunu ön göremiyoruz, fiyat artışlarının devam edeceğini düşünüyoruz. Bu durum karşısında vatandaşın alım gücü azalıyor. Kendi gelirleri sabit ama tüketim fiyatları artıyor. Bu sadece et ürünlerinde değil tüm kalemlerde fiyat artışları meydana geldi. Et fiyatlarındaki artışın durdurulabilmesi için üreticilerimizin hayvan beslemesi, yem fiyatlarının ve mazotun fiyatlarının öncelikle sabitlenmesi gerekiyor. Bunlar yapılırsa ancak hayvan sayımız artar. Artan fiyatlarla karkas et fiyatı 170-180 TL olunca kıyma 230-260 liraya çıktı ve daha da fiyatlar aratacak endişesindeyiz. Fakat yarın ne kadar olacağını bilemiyoruz, çünkü yarınımızı kestiremez olduk” diye konuştular.