KAÜ Tıp Fakültesi Konferans Salonu’ndaki sempozyuma Türkiye’nin yanı sıra Azerbaycan ve Gürcistan üniversitelerinden 25 öğretim üyesi ile KAÜ Rektör yardımcısı Prof. Dr. Mehmet Çitil, Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Bünyamin Önal, öğretim görevlileri ve öğrenciler katıldı.
Saygı duruşu ve İstiklal Marşının okunmasının ardından açılış konuşmaları yapıldı. KAÜ Rektör yardımcısı Prof. Dr. Mehmet Çitil, Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Bünyamin Önal ile Dr. Şerefnur Öztürk’ün konuşmalarından sonra sempozyuma geçildi.
KAÜ Tıp Fakültesi Nöroloji Ana Bilim Dalı Başkanı Yrd. Doç. Dr. Nergiz Hüseyinoğlu’nun organizasyon komitesi başkanlığını yaptığı Sempozyumun 1. Oturum Başkanlığını Dr. Şerefnur Öztürk ve Dr. Musa Onar üstlendi. Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Ana Bilim Dalından Dr. Cavit Boz “MS Tanısı-Ayırıcı Tanısı”, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Ana Bilim Dalından Dr. Murat Terzi “MS’de Tedavi” konularını işlediler.
Dr. Hızır Ulvi ve Dr. Cavit Boz’un oturum başkanlığını yaptığı 2. oturumda da Tiflis Tıp Üniversitesi Nöroloji Ana Bilim Dalından Dr. Ivane Verulashvili, Kafkas Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Ana Bilim Dalından Dr. Nergiz Hüseyinoğlu “Gebelikte MS takip ve Tedavisi: Deneyimlerimiz” konularında bilgi verdiler.
Oturum Başkanlığını Dr. Ivane Verulashvılı ile Dr. Behruz Memmedov’un yaptığı 3. oturumda ise Tiflis Tıp Üniversitesi Nöroloji Ana Bilim Dalından Dr. Maia Beridze ile Kafkas Üniversitesi Tıp Fakültesi Göz Hastalıkları Ana Bilim Dalından Dr. Metin Ekinci “MS’de Oftalmolojik Tutulumlar” konularında bilgilerini paylaştılar.
EMES HASTALIĞI NEDİR?
Multipl Skleroz yada halk arasındaki bilininirliğiyle MS hastalığı Beyin ve omurilik (merkezi sinir sistemi) hastalığı olarak bilinir. Ms "emes" olarak okunmaktadır. Ms hastalığına multipl skleroz denmesinin sebebi hastalık beyin ve omuriliğin bir çok yerinde sertleşmiş dokular oluşturmasıdır. MS beynin görme, konuşma, yürüme gibi fonksiyonlar üzerindeki kontrol kabiliyetini bozar.
MS HASTALIĞIN GÖRÜLME SIKLIĞI NEDİR?
Sıcak bölgelerde çok daha az rastlanılan MS, ekvator kuşağında neredeyse hiç görülmez. Buna karşılık hem kuzey, hem de güney yarım kürede; kutuplara yaklaştıkça hastalık oranının giderek arttığı görülmektedir. Örneğin Akdeniz Bölgesi’nde İtalya’da ve İspanya’da 100.000 kişi içerisinde 50 ila 60 kişide MS görünürken; bu oran Almanya’da 100.000’de 80’e, İngiltere ya da İskandinav ülkelerinde ise 100.000’de 100-120 gibi rakamlara yükselmektedir. ABD’nin kuzey kesimleri ile Kanada’nın bazı yerlerinde MS hastalığının görülme sıklığı 100.000’de 200’e kadar ulaşabilmektedir. Coğrafi yerleşimden bağımsız olarak, bazı ırklarda -özellikle sarı ırktan olanlarda, daha az MS’li vaka görülmektedir.
MS kimlerde daha sık görülür?
1- Kadınlarda.
2- 20-40 yaşları arasındaki genç erişkinlerde.
3- Beyaz ırktan olanlarda.
4- Ilıman ve soğuk iklim kuşağında yaşayanlarda (Kuzey ülkelerinde daha sık görülür ve ekvator kuşağına yaklaştıkça azalır.)
5- Ailesinde MS olanlarda.
6- Sosyo-kültürel ve ekonomik düzeyi yüksek olanlarda daha sık görülmektedir.
MS HASTALIĞININ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Hastalığın belirtileri merkezi sinir sisteminin hangi bölgesinin etkilendiğine bağlı olarak değişebilir. Belirtiler kişiden kişiye değişiklik gösterdiği gibi aynı kişide zaman içinde farklı belirtiler de gösterebilmektedir. En yaygın belirtisi hissizliktir. Bununla birlikte MS halsizlik, karıncalanma, koordinasyon zayıflığı, titreme, kas sertleşmesi, konuşma bozukluğu, yorgunluk, görme bozukluğu, denge problemleri, bağırsak yada mesane sorunları, istemsiz hızlı görme (nistagmus), yürümede bozukluk, cinsel işlev bozuklukları, hafıza kaybı, ısıya hassasiyet gibi belirtilerle de ortaya çıkabilir. MS hastaları bu belirtilerin tamamını yaşamaz ama her hastada farklı belirtilerle ortaya çıkar.
MS MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİ NASIL ETKİLER?
Merkezi sinir sistemi sinirler boyunca vücudun çeşitli bölgelerine elektriksel mesajlar gönderen bir telefon santralına benzer. Bu mesajlar bilinçli ve bilinçsiz tüm hareketlerimizi kontrol eder. Multipl Skleroz mesajların düzgün bir şekilde iletilmesini bozar.
Sağlıklı sinir liflerinin çoğu mesajların iletilmesini kolaylaştıran miyelin denen yağlı bir madde ile çevrelenmiştir.
MS’de miyelin parçalanır ve miyelinin yerini nedbeleşmiş (sertleşmiş) doku alır. Bu da mesajın geçişini saptırır ya da tümden bloke eder.
Vücut fonksiyonları kontrol edilemez hale gelir, çünkü:
1- Mesajlar gerektiği gibi iletilemez.
2- Mesajlar yanlış bölgeye gider.
MS HASTALIĞININ TEDAVİSİ NASILDIR?
Halen MS için kesin bir tedavi yoktur. Fakat hastaların bağımsız, rahat ve üretken olmalarını sağlamak için çok şey yapılabilir. Bunlar şunlardır:
1- Genel vücut sağlığını korumak.
2- Fizyoterapi.
3- Psikoterapi ve Danışmanlık.
4- Sürekli izleme.
5- Psiko - Sosyal Yardım
6- Pratik yardım
MS hastalığında uygulanan tedavi şekilleri hangileridir?
1- Atak tedavisi.
2- Semptomatik tedavi yöntemleri.
3- Koruyucu tedaviler.
4- Diğer tedaviler.
MS KALITSAL BİR HASTALIK MIDIR?
MS doğrudan doğruya kalıtsal değildir, bununla birlikte bazı çalışmalar ailesel eğilimin varolduğunu ortaya çıkarmışlardır. Bu durum kardeşlerşn veya diğer yakın akrabaların hastalığı geliştirmelerinin bir ölçüde daha muhtemel olduğu anlamına gelmektedir. Bununla birlikte, MS'i olan kişilerin yüzde 80'inde MS'i olan yakın bir akraba görülmemektedir.
Stres MS hastalığını kötüleştirir mi?
Stresin MS’e neden olduğuna veya kötüleştirdiğine ilişkin kanıt yoktur. Ancak MS’i olan kişiler stresle de mücadele tekniklerinden fayda görebilirler:
1- Zihinsel ve fiziksel açıdan olabildiğince aktif olun.
2- Zamanı enerjiyi koruyacak şekilde kullanın.
3- Yaşamı basitleştiren, öncelikler koyun.
4- Gevşeme/ meditasyon egzersizlerini öğrenin.
5- Çözülmesi zor sorunlar için yardım alın.
6- Eğlenceye zaman ayırın ve mizah duygunuzu koruyun.
7- Gerçekçi hedefler ve beklentiler oluşturun.
8- Değiştirilemeyecek olanı kabul edin.