“Gıda Güvenliği ve Halk Sağlığı” konulu panelde konuşan Doç. Dr. Nebahat Bilge, çok uzun süredir gıda kaynaklı hastalıklar, gıdalardan kaynaklanabilecek risklerin kamuoyunun gündemini çok ciddi bir şekilde meşgul ettiğini söyledi.
Araştırmaların, özellikle et ürünlerinden kaynaklanan ve insanlarda özellikle mide ve bağırsak sistemini etkileyen hastalıklar oluşturan salmanellanın çok ciddi bir şekilde tırmanışa geçtiğini belirten Bilge, Sallmanella’nın yanı sıra kaplobakterin çok fazla haberlerde gündeme getirilmiyor olduğunu gözer önüne serdi.
Doç. Dr. Nebahat Bilge, virüslerinde çok fazla gündem de olmadığını belirterek, aslında çok ciddi salgınlar oluşturduklarını belirti. Bunların başında da nöro virüsler geldiğini ifade eden Bilge, bu virüslerin 5 yaşın altındaki çocuklarda ölümle seyrettiğini kaydetti. Bilge, “Peki bu hastalıklar neden ortaya çıkıyor? Zoonoz olarak nitelendirdiğimiz hayvansal kaynakların son derece bulaşmada önemli olduğu bu hastalıklar neden birden artmaya başladı? Gerçekten de sayısal olarak artıyorlar. Çünkü bunda beklide bizim yaşam biçimimiz değişti. Artık daha fazla toprak alanı farklı yerlerde kullanmaya başladık. Aynı zamanda hayvanları besleme biçimimiz değişti. Bizler insan olarak çok fazla seyahat ediyoruz. Ama onun ötesinde hayvan ticareti, hayvansal gıda ticareti gerçekten de çok globalleşmiş durumdadır. Ve bütün bunlar tabi ki hastalık etkenlerinin dünyanın geneline yayılmasına sebep oluyor. Sayısal olarak da tabi ki bunun artışında son derece önemlidir. Bugün tartışmadık ama küresel ısınmanın yine ikliminde bunda çok etkisi var.” dedi.
Bilge ayrıca, “Kolerayı biliriz. İnsanlarda ishalle seyrediyor. Çok ciddi bir şekilde toksin ve zehir üretiyor bu bakteri. Bangladeş’te olan bir salgının etkeni bir tane bakteri bir gemi ile taşınıyor. Dünyanın öbür ucuna Amerika’ya gidiyor. Ve orada salgın oluşturabiliyor. Yani artık taşınma bu kadar kolaydır. Ve salgınların yayılması bu kadar kolaydır. Tropikal meyvelere, tropikal gıdalara burada belki biraz değindiniz. Normalde eskiden sadece serada yetiştirilenler bizim için farklıydı. Mevsim dışı tüketebiliyorduk. Ama şimdi dünyanın öbür ucunda yetiştirilen her türlü gıdaya ulaşmamız mümkündür. Ama tabi ki onlar aynı zamanda beraberinde yeni, onların belki o meyvenin ve ya o gıdanın üretildiği yerde ki insanlar o etkenlere belki alışıktır vücutları bağışıktır. Ama belki biz değiliz. Bu da demektir ki yeni etkenler yeni hastalıklar oluşturabiliyor.” şeklinde konuştu.
BİR UZMANLAR KOMİTESİ OLUŞTURULUYOR
Bilge alınması gereken önlemler ve dikkatlere sunulması gerekenlerle ilgili de şunları söyledi:
“Bununla ilgili olarak aslında bakarsanız şimdi bakanlığımız gerçekten çok ciddi bir uygulama başlattı. Risk analizi diye bir uygulama. Bu tabi ki bir başka konferans konusudur. Son derece teknik bir konudur. Ama ben kısaca şu şekilde söyleyebilirim. Artık bir uzmanlar komitesi oluşturuluyor. Bu uzmanlar komitesi belli aralıklarla araştırmalar yapıyor. Bilim adamlarına da aynı zaman da güveniyor bu konuda. Ve aynı zamanda bir takım bilgileri de çevreden topluyor. Ve şunu ortaya koyuyor. Acaba hangi gıda şuaralar risk oluşturuyor? Hangi hastalık etkenleri kendini göstermeye başladı. Bununla ilgili olarak bir tedbir zinciri oluşturuyor. Peki, ne yapabiliriz? Devlet bu konuda ne yapabilir, üniversiteler, araştırma enstitüleri bu konuda ne yapabilir diye bir sistem oluşturuyor. Ve sonuç olarak da bunları denetiyor. Bu henüz yenidir. 5996 ile uygulanmaya başlandı. Yani ir kaç senelik bir mevzusu var. Ama zaman içerisinde bu oturduğunda gerçekten olumlu sonuçlar alınacağı düşünüyorum ben. Ama biz tüketici olarak ne yapabiliriz? Tabi bunlar uzun vade de sonuçlarını beklediğimiz şeylerdir. Elbette arka bahçemizde bir şeyler üretmemiz, kendi hayvanımızı kendimiz yetiştirmemiz mümkün değildir. Öyleyse olabildiğince bildiğimiz markalardan şaşmayacağız. Gerçekten bizler olabildiğince uygun maliyetteki gıdaları tüketmeye çalışıyoruz. Ama riske ettiğimiz sağlığımızdır. Dolayısıyla bildiğimiz markalardan lütfen şaşmayalım. Ve olabildiğince evde restoran koşullarında hijyene dikkat edelim. Yani temizliğe dikkat edelim. Kendimiz temiz olduğumuz sürece gıdalar da temiz olacaktır.”