Hayvanların ayak izlerinin göze çarptığı gölün mas mavi görüntüsü yerini simsiyah bir görüntüye bıraktı.

Kuyucuk Gölü; Arpaçay ilçesi hudutları içerisinde 245 hektar göl alanı ve 416 hektarlık Ramsar alanına sahip. Denizden 1.627 metre yükseklikte ve 13 metre derinliğinde bir sulak alan olarak biliniyor. Kars şehir merkezinin yaklaşık 40 km kuzeydoğusunda bulunan Kuyucuk Gölü, Angut (todorna ferruginea), uzunbacak (Himantopus himantopus), sakarmeke (Fulica atra), karaboyunlu batağan (Podiceps nigricollis), dikkuyruk (oxyura leucocephala), sığıcık kuşları (Sturnus vulgaris) bozkaz (Anser anser) kuş türlerini başlıca barındırmakla birlikte 232 kuş türüyle Türkiye’nin en önemli kuş cenneti olarak adlandırıldı.

2012 yılı sonunda yapımı tamamlanan Kuyucuk Turizm Merkezi ile insanların eğlenmesine, dinlenmesine ve kısa süreli tatil yapmasına, bilimsel ve eğitsel amaçlı çalışmalar yapılmasına olanak sağladı. Kültürel kaynak değerlerine sahip olan alana gelip kuş türlerini görmeyip, seslerini duymadan, Gözetleme Kulesine çıkmadan geri dönülmedi.

Kars Valiligi, Arpaçay Kaymakamlığı, KuzeyDoğa Derneği’nin girişimleriyle 2004 yılından beri Kuyucuk Gölü, Türkiye’nin 13. ve Doğu Anadolu’nun ilk Ramsar alanı oldu.

RAMSAR: İran’ın bir şehri olan Ramsar’da 1971 yılında imzalanan anlaşma sonucu dünyanın en önemli sulak alanlarının tescillenmesine karar verilmiştir. Ramsar statüsü kazanmak, bir sulak alanın bir nevi altın madalya ya da beş yıldız kazanması demektir. Bir yerin Ramsar alanı olması için, Dünya Ramsar Sekreterliği’nin belirlediği bilimsel kriterlere uygunluk göstermesi ve dünya çapında önem taşıması gerekiyor. Bu kriterlere uygunluk sağlayan alanları değerlendirip Ramsar Sekreterliğine yollama kararını, sadece ülkenin sulak alanlar komisyonu verebiliyor. Dokuz kriterden birini karşılamak Ramsar alanı olmaya hak kazanmak demek oluyor.

Kuzey Doğa Derneğinin Kuyucuk Gölü’nde topladığı bilimsel verilere göre alan, bir değil beş ayrı Ramsar kriterini karşılıyor. Bu çalışmalar kapsamında, Türkiye’nin ilk su kuşu halkalama istasyonu Kuyucuk Gölü’nde kuruldu. 2005’de Kuyucuk Gölü Yaban Hayatı Geliştirme Sahası ilan edildi. 8 Ekim 2008 tarihinde ise Kuyucuk Gölü koruma ve Ramsar sınırları çizildi. Bu çalışmada tampon bölge, sulak alan sınırı, ekolojik etkilenme bölgesi ve mutlak koruma bölgesi olmak üzere tüm sınırlar çizildi. Bu çizilen sınırlar 2009 tarihinde Ankara’da toplanan Ulusal Sulak Alan Komisyonu (USAK) tarafından onaylandı ve ilgili Bakanlığın Ramsar Uluslararası Komisyonuna Kuyucuk Gölü’nün Ramsar statüsü için başvurusunun yapılması kararı alındı. 2010 tarihinde Resmi Gazete yayınlanmasının ardından Kuyucuk Gölü’nün Ramsar statüsü onaylandı ve Kuyucuk Gölü Türkiye’nin on üçüncü ve Samsun-Adana hattının doğusundaki ilk Ramsar alanı oldu. Bugüne kadar ülkemizde Ramsar ilan edilen alanlar 12 tanedir. Bunlar Akyatan Gölü, Yumurtalık Lagünü, Manyas Gölü, Uluabat Gölü, Burdur Gölü, Gediz Deltası, Sultan Sazlığı, Seyfe Gölü, Kızören Obruğu, Meke Maarı, Göksu Deltası ve Kızılırmak deltasıdır

2009 yılında da dönemin Valisi Mehmet Ufuk Erdem, Doğa Koruma Milli Parklar Müdürlüğü, KuzeyDoğa Derneği’nin girişimleriyle kuşların yuva yayıp üremesi için Türkiye’nin ilk yapay adası yapıldı.

Geçtiğimiz yıldan itibaren etkili olan kuraklık ve çevre köylere ait büyükbaş hayvanların sulamasa ve otlamasından sonra sular hızlı bir şekilde çekilmeye başladı. 2 ay öncesine kadar masmavi bir görüntü sunan ve rengarenk kuşların adeta dans ettiği gölde şimdilerde ise bırakın kuş görmeyi su görmek bile adeta imkansız hale geldi. Göl, tamamen simsiyah bir renge büründü ve bataklık oldu. Gölün sadece bir kıyısında kalan az miktardaki suda yaşam mücadelesi veren kuşların görüntüsü yürekleri sızlattı. Bazı kuşların ise öldüğü görülürken göle kargaların akın ettiği gözlemlendi.